Aft, ağız içinde genellikle diş eti, dil, yanak içi ve dudaklarda görülen küçük, beyaz veya sarımsı renkte yaralardır. Diş etinde çıkan aft, oldukça rahatsızlık veren ve ağrılı bir durumdur. Çoğu zaman stres, beslenme alışkanlıkları, bağışıklık sistemi zayıflığı gibi nedenlerle ortaya çıkabilen aftlar, genellikle zararsız olsa da günlük yaşamda rahatsızlık verebilir. Aftların kesin nedeni tam olarak bilinmese de, bazı faktörler aft oluşumunu tetikleyebilir. İşte diş etinde çıkan aftların nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri:
1. Aftın Nedenleri:
- Stres ve Yorgunluk: Aft oluşumunun en yaygın nedenlerinden biri stres ve fiziksel yorgunluktur. Yoğun stres altındayken veya yeterli uyku alınmadığında, bağışıklık sistemi zayıflar ve ağız içinde aftlar çıkabilir.
- Beslenme Eksiklikleri: Özellikle B12 vitamini, demir ve folik asit eksiklikleri, aft oluşumuna neden olabilir. Yetersiz beslenme ağız dokularının zayıflamasına ve yaraların oluşmasına yol açabilir.
- Bağışıklık Sistemi Sorunları: Bağışıklık sistemi zayıfladığında, vücut mikroorganizmalara karşı daha savunmasız hale gelir ve ağız içinde aftlar çıkabilir.
- Travma ve Yaralanmalar: Sert yiyecekler yemek, diş fırçasının diş etlerine zarar vermesi veya diş ipi kullanırken yapılan hatalar diş etlerinde yaralanmalara neden olabilir. Bu yaralanmalar aft gelişimini tetikleyebilir.
- Hormonal Değişiklikler: Özellikle kadınlarda, adet döngüsü veya hamilelik gibi hormonal değişiklikler sırasında aftların çıkması yaygın bir durumdur.
2. Aftın Belirtileri:
- Ağrı ve Hassasiyet: Aftların en yaygın belirtisi, yaralı bölgedeki ağrı ve hassasiyettir. Diş eti üzerinde çıkan aftlar, çiğneme, fırçalama veya konuşma sırasında rahatsızlık verebilir.
- Beyaz veya Sarımsı Yaralar: Aftlar, genellikle beyaz veya sarı renkte olup çevresi kırmızı bir hale ile çevrilidir. Bu yaralar genellikle yuvarlaktır ve boyutları değişebilir.
- Şişlik ve İltihap: Aftlar bazen şişlik ve hafif iltihaplanma ile birlikte görülebilir. İltihaplanma, aftın çevresindeki dokuların hassaslaşmasına neden olabilir.
3. Aftın Tedavi Yöntemleri:
- Tuzlu Su ile Gargara: Tuzlu su, doğal bir antiseptik olarak çalışarak aftın bulunduğu bölgedeki bakterileri temizlemeye yardımcı olur. Bir bardak ılık suya yarım çay kaşığı tuz ekleyip günde birkaç kez gargara yapmak aftların iyileşmesini hızlandırabilir.
- Aft Jelleri ve Ağız Gargaraları: Eczanelerde satılan aft tedavisi için özel olarak geliştirilmiş jeller ve antiseptik ağız gargaraları, aftın iyileşme sürecini hızlandırır ve ağrıyı hafifletir. Bu ürünler genellikle lokal uyuşma sağlar ve iltihaplanmayı azaltır.
- Bol Su İçmek: Ağız kuruluğu aftların daha kötü hale gelmesine yol açabilir. Bu yüzden bol su içmek ağız içi nem dengesini korumaya yardımcı olur ve iyileşme sürecini hızlandırabilir.
- Ağrı Kesiciler: Aftların verdiği ağrıyı hafifletmek için reçetesiz ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Ancak sürekli ağrı varsa bir diş hekimine başvurmak önemlidir.
4. Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Eğer aftlar sık sık tekrarlıyorsa, çok büyükse ya da iyileşmesi iki haftadan uzun sürüyorsa, bir diş hekimine veya doktora başvurmak gerekir. Bu durumlar, başka bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.
Aftlar genellikle zararsız olsa da, diş etinde çıkan aftlar günlük yaşam kalitesini düşürebilir. Bu nedenle aftların nedenlerini bilmek, önlem almak ve doğru tedavi yöntemlerini uygulamak önemlidir.
