
Apretar (bruxismo) Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Diş sıkma(bruksizm), insanların dişlerini sıktığı ve gıcırdattığı bir durumdur. Uykuda veya uyanıkken görülebilen bruksizm de birincil bruksizm ve ikincil bruksizm olarak iki başlık altında toplanmaktadır. Bruksizm(diş sıkma) tedavisi, kişinin semptomlarına, durumun ciddiyetine ve nedenine göre değişir. Bruksizmin tanınması ve tedavisinin uygun yöntemlerle planlanması uzun vadede ciddi sorunlara yol açabileceği için önemlidir.
İçindekiler
- Diş Sıkma (Bruksizm) Nedir?
- Uyku Sırasındaki Diş Sıkma Belirtileri Nelerdir?
- Uyanıkken Diş Sıkmanın Nedenleri Nelerdir?
- Diş Gıcırdatma Neden Olur?
- ¿Cuáles son los síntomas del apretamiento (bruxismo)?
- Bruksizmin Uzun Vadeli Etkileri Nelerdir?
- Bruksizm Nasıl Teşhis Edilir?
- Diş Sıkma (Bruksizm) Tedavisi
- Diş Sıkmayı (Bruksizm) Önlemek İçin Neler Yapılır?
- Diş Sıkma (Bruksizm) Kulak Çınlamasına Neden Olur Mu?
- Diş Sıkma (Bruksizm) Kalıtsal Mıdır?
- Diş Sıkma (Bruksizm) Ve COVİD-19
Diş Sıkma (Bruksizm) Nedir?
Apretar (bruxismo) significa apretar o rechinar los dientes además de masticar. Aunque a menudo ocurre durante el sueño, el apretamiento (bruxismo) también puede ocurrir mientras está despierto. La mayoría de las personas no se dan cuenta de que están rechinando o apretando los dientes. Rechinar es rechinar y masticar los dientes. Al apretar, los dientes se mantienen juntos con fuerza y los músculos permanecen contraídos sin moverse de un lado a otro. El apretamiento puede ocurrir de día o de noche. Existen diferencias importantes entre los apretones que se observan durante el sueño y los que se observan mientras se está despierto. Apretar puede causar dolor en la cara y la mandíbula, rigidez en la mandíbula, rigidez en la mandíbula y dolor de cabeza. A largo plazo, el rechinar de dientes puede causar limitación de movimiento en la articulación de la mandíbula y molestias en los dientes y las encías. El tratamiento que ofrece el dentista suele ser una placa nocturna, Incluye protector bucal o férula. El objetivo es prevenir daños en los dientes y eliminar los factores que provocan el apretamiento. Estos factores incluyen principalmente apnea del sueño, estrés severo y ciertos medicamentos.
Uyku Sırasındaki Diş Sıkma Belirtileri Nelerdir?
Uyku sırasında görülen diş sıkma bir tür uyku bozukluğudur. Kişi uyanıkken de bazı belirtiler fark edebilmektedir. Semptomlar arasında yüz ve çene ağrısı, sınırlı çene hareketi ve çene sertliği, çeneyi hareket ettirirken tıklama veya patlama gibi ses, baş ağrısı, diş hasarı ve aşınması, kırık veya çökük dolgular, çenenin açılıp kapanmasından sorumlu eklemin(temporomandibular eklem) hasarına bağlı olarak kulak ağrısı olmaktadır. Sürekli ve şiddetli ağrı, ağrının kaynağını belirlemeyi zorlaştırabilir. Diş sıkan kişiler uyku sırasında diş sıkma veya gıcırdatma belirtilerini fark etmese de yanındaki kişiler bu sesi fark edebilmektedir.
Uyanıkken Diş Sıkmanın Nedenleri Nelerdir?
Uyanıkken görülen diş sıkma (bruksizm) bir uyku bozukluğu değildir ve uyku sırasındaki diş sıkmadan farklıdır. Uyanıkken görülen diş sıkma (bruksizm) bilinçsiz bir alışkanlıktır. Genelde uyanıkken görülen diş sıkma diş gıcırdatmaya neden olmaz; ancak çene eklemlerinin ve kaslarının sıkışması ve gerilmesi şiddetlidir. Çene içinde ve çevresinde ağrı, baş ağrısı ve sertlik yaygın semptomlardır. Uyku ve uyanık diş sıkmanın ortak bir özelliği, her ikisinin de istemsiz olarak ortaya çıkmasıdır. Çok fazla stres ve konsantrasyon olduğunda diş sıkma riski yüksektir.
Diş Gıcırdatma Neden Olur?
Diş sıkma (bruksizm) ile ilişkili birkaç faktör vardır ve çoğu zaman belirli bir sebep bulunamaz. Diş sıkmanın türüne bağlı olarak faktörler vardır. Diş sıkma türleri birincil ve ikincil olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Birincil (primer) bruksizmin başka bir nedeni yoktur ve kendiliğinden oluşmaktadır. Birincil (primer) bruksizmin en yaygın nedenleri şu şekilde sıralanabilir.
- Diş Büyümesi: Diş sıkma (bruksizm), küçük çocuklarda ve gençlerde yaygındır, genellikle büyüyen dişlerden kaynaklanır. Çocukluk döneminde dişler ve çene hızla büyüdüğü için diş sıkma genellikle kalıcı sorunlara yol açmaz ve iyileşmesi kısa sürer.
- Isırmanın Yanlış Hizalanması: Birden fazla eksik diş ve yanlış hizalanmış bir ısırık diş sıkmaya neden olabilir. Dişleri ve diş etlerini tahriş edebilen yanlış ısırıklar, diş sıkma ve diş gıcırdatmanın ana nedenlerindendir.
- Stres: Uykuda veya uyanık halde görülebilecek tüm diş sıkma sebepleri arasında görülen en yaygın faktör strestir. Stres ve diş sıkma arasında olan ilişki tam olarak anlaşılamamıştır.
- Alkol,Sigara ve Kafein Kullanımı: Sürekli olarak alkol veya sigara kullanan kişilerde diş sıkma riski yaklaşık iki kat daha fazladır. Günde 8 fincandan fazla kahve içmek diş sıkma riskini bir buçuk kat arttırmaktadır. İlaç kullanılması da diş sıkma ile yakından alakalıdır.
İkincil (sekonder) diş sıkmanın altında yatan bir sebep vardır. Tıbbi veya tıbbi olmayan bir durumun sonucunda görülür. İkincil (sekonder) diş sıkmaya katkıda bulunan faktörler şunları içerebilir:
- Ruh Sağlığı: Anksiyete (kaygı bozukluğu) ve depresyonun diş sıkmayla yakından ilişkili olduğu görülmüştür. Bu ilişki stresle de açıklanabilmektedir. Hiperaktif, rekabetçi ve agresif kişiliğe sahip kişilerde diş sıkma riski artar.
- Nörolojik Durumlar: Parkinson hastalığı, bunama (demans) ve epilepsi gibi hastalıklar uyku sırasında harekete neden olabileceğinden diş sıkma olasılığı da artar.
- İlaçlar: Diş sıkma, bazı antidepresanların veya antipsikotiklerin yan etkisi olarak görülebilir.
- Horlama ve Uyku Apnesi: Uyku sırasında solunumun geçici olarak kesilmesine uyku apnesi denir. Uyku apnesi ile sık sık uyanmalar görülmektedir, yaşam kalitesi ve uyku kalitesi büyük ölçüde düşmektedir. Bu, diş sıkma riskini büyük ölçüde artırır. Ayrıca uyku apnesi, diş gıcırdatma, diş ve çene kenetlenmesine neden olabilir.
¿Cuáles son los síntomas del apretamiento (bruxismo)?
Diş sıkma yaşa, kişilik özelliğine ve farklı hastalıklara bağlı olarak farklı belirtilere neden olur. Diş sıkmanın başlıca semptom ve belirtileri aşağıdaki gibi listelenmiştir.
- Etraftaki insanları uyandıracak kadar güçlü diş sıkma,gıcırdatma ve çene kenetleme
- Oyuk, kırık, yontulmuş, yer değiştirmiş dişler
- Diş minesinde ciddi aşınma
- Şiddetli diş ağrısı ve diş hassasiyeti
- Hareket kısıtlılığı ve gergin olan kilitli çene eklemleri
- Boyunda, çenede ve yüzde ağrı
- Kulak ağrısı veya kulakta yayılan ağrı
- Şakakları tutabilen donuk baş ağrısı
- Yanakların ve diş etlerinin tahrişi
- Uyku bozukluğu
Bruksizmin Uzun Vadeli Etkileri Nelerdir?
Diş sıkma uzun vadede hafif ya da ciddi hasarlara neden olabilir. Bu zararlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir.
- Aşınma ve mine tahrişine bağlı diş hassasiyeti
- Dişetinde iltihap ve kanama
- Diş gevşemesi ve kalıcı olarak dişlerin kaybı
- Diş dolgularında hasar
- Düzleşmiş, kısa veya kırık uçlu dişler
- Şiddetli diş ağrısı, gerginlik, hareket kısıtlılığı ve çiğneme güçlüğüne neden olan temporomandibular eklem sendromu
Bruksizm Nasıl Teşhis Edilir?
Diş sıkma, bir diş hekimi tarafından kapsamlı bir diş muayenesiyle teşhis edilebilir. Aşınmış mine, kırık ve çatlak dişler, genişlemiş çene kasları tanıya yön verebilir. Aşırı ve kontrolsüz fırçalama, diş macunlarındaki aşındırıcılar, asitli, alkollü içecek ve tatlandırıcılar da dişleri ovuşturmaya neden olabilir. Ayırma, yetenekli ve deneyimli bir diş hekimi gerektirir.
Diş Sıkma (Bruksizm) Tedavisi
Diş sıkma tedavisi hastanın beklentilerine, diş sıkma tipine ve hastalığın şiddetine göre değişmektedir. Günümüzde birçok tedavi stratejisi mevcuttur. Diş sıkma için tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:
- Ağız Splinti,Diş Sıkma Aparatı (Gece Plağı): Bu tedaviler, dişlerin ve çene ekleminin kenetlenmesi ve gıcırdatılmasından kaynaklanan hasarları önlemek için dişleri ayrı tutmak için kullanılır. Üst ve alt dişler için tasarlanmışlardır ve sert akrilik veya yumuşak plastikten yapılabilirler.
- İlaçla Tedavi: Diş hekiminizin önerdiği şekilde, bruksizm ile ilişkili ağrı veya şişliği gidermek için nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Bazı durumlarda kasları gevşetmek için ilaç tedavisi de önerilebilmektedir. Bu sayede çene kasları dinlenir ve gerginlik azalır. Semptomları hafifletir.
- Biofeedback Terapi: Biofeedback, nefes alma ve kalp atış hızı gibi vücudun istemsiz kontrol mekanizmalarını kontrol etmeyi öğretmeyi amaçlayan bir terapi türüdür. Biofeedback tedavisi için yeterli kanıt bulunmamaktadır; Ancak semptomlarda düzelme olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur.
- Botoks: Şiddetli diş sıkma vakalarında botoks enjeksiyonları uykuda diş sıkmaya neden olan kasları felç edebilir ve diş gıcırdatmasını önleyebilir. Botox kalıcı bir çözüm oluşturmaması, tekrarlanan dozlar gerektirmesi ve ekonomik bir seçenek olmaması nedeniyle en popüler tedavilerden biri değildir.
- Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Genel olarak diş sıkma tedavisinde psikiyatrik tedavi etkilidir. Oral tedaviler ve ilaç kombinasyonları sıklıkla tavsiye edilir. Uyku apnesi gibi diğer sağlık sorunları için, sorunu tedavi etmek, diş sıkma tedavisinde önemli bir faktördür. Örneğin uyku apnesi olan kişilerde uyku bozukluklarını önlemek için sürekli pozitif hava yolu basıncı cihazı kullanılabilir.
Diş Sıkmayı (Bruksizm) Önlemek İçin Neler Yapılır?
Aşağıda diş sıkmayı önlemek için önerilen bazı yöntemler listelenmiştir.
- Mümkün olduğunca alkol, sigara ve kafeinden kaçının
- Diş ve çene eklemlerindeki aşınma ve yıpranmayı önlemek için sakız çiğnemekten kaçının
- Şiddetli ağrı ve kas spazmlarını gidermek için hafif ısı uygulayın
- Stresi azaltın veya stres yönetimi tekniklerini deneyin
- Gerekirse yardım istemekten çekinmeyin
- Nefes egzersizleri gibi gevşeme teknikleri uygulayın
Reflü, uyku apnesi veya epilepsi gibi diğer durumlardan kaynaklanan diş sıkmayı önlemenin tek etkili yolu, altta yatan durumu tedavi etmek veya semptomlarını hafifletecek tedaviyi planlamaktır.
Diş Sıkma (Bruksizm) Kulak Çınlamasına Neden Olur Mu?
Apretar puede causar tinnitus. La articulación temporomandibular (articulación de la mandíbula) está muy cerca de la oreja y el daño a esta articulación puede causar tinnitus.
Diş Sıkma (Bruksizm) Kalıtsal Mıdır?
Diş sıkma ailelerde de görülebileceğini gösteren çalışmalar vardır. Bununla birlikte, kalıtsal aktarımdan sorumlu olan gen henüz tanımlanmamıştır. Uykuda görülen diş sıkmada ailesel geçiş daha olasıdır. Ailede diş sıkma veya diş sıkma öyküsü varsa, bu diğer aile üyelerini de etkileyebilir.
Diş Sıkma (Bruksizm) Ve COVİD-19
Bazı araştırmalar, COVID-19 pandemisinin neden olduğu sürekli hastalık riskine bağlı stres ve kaygı, ekonomik kaygı ve sosyal yaşamdan ve çevreden izolasyonun diş sıkma ve temporomandibuler eklem bozukluğunun artırabileceğini göstermiştir. Pandemiden bu yana gece diş gıcırdatma üç kat artmasına rağmen semptomların şiddeti ortalama yüzde 15 artmıştır.
Sizde veya bir yakınınızda diş sıkma, gıcırdatma sorunu olduğundan düşünüyorsanız en yakın sağlık merkezine başvurarak yardım alabilirsiniz.